Gezonde voeding

Wat zijn gezonde vetten?

Vetzuren, omega-3, omega-6, verzadigd en onverzadigd. Je hoort er wel eens wat over. Maar hoe zit het eigenlijk precies? In dit blog vertel ik er meer over zodat je weet wat je binnenkrijgt!

Wat zijn vetzuren?

Onze voeding bestaat voor een groot deel uit vetten. Vetten zijn een belangrijk macronutrient. Het levert energie, maar heeft nog meer uiteenlopende functies. Vetten werden lange tijd als boosdoeners van overgewicht gezien en daarom vaak vermeden. Maar vetten dragen bij aan de spijsvertering, fungeren als smeermiddel in gewrichten, helpen bij de opname van bepaalde vitamines en vormen bouwstenen voor de aanmaak van hormonen. Ook dragen vetten bij aan het goed functioneren van het immuunsysteem en het zenuwstelsel.

Vetten bestaan uit verzadigde en onverzadigde vetten. De term verzadigd of onverzadigd duidt aan of er sprake is van dubbele bindingen.
Maar je kunt het makkelijk als volgt herkennen: Onverzadigd vet is vloeibaar op kamertemperatuur. Zo heb je bijvoorbeeld omega-3 en omega-6. Beide vallen onder de zogenaamde essentiële vetzuren. Dit betekent dat je lichaam het niet zelf kan aanmaken en je haalt dit dus volledig uit voeding of suppletie. Er zijn ook onverzadigde vetzuren die je lichaam zelf kan aanmaken, zoals omega-9. Dit worden ook wel de niet-essentiële vetzuren genoemd. Onverzadigde vetzuren bevorderen de verbranding van verzadigde vetten.

Verzadigde vetzuren zijn voornamelijk van dierlijke oorsprong. Deze vetten kun je herkennen aan het feit dat ze op kamertemperatuur gestold zijn en hebben een negatieve invloed op je cholesterolgehalte. Het vervangen van verzadigde vetten in je voeding zal dan ook het cholesterol verlagen. Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Een veel aan verzadigde vetten kan behalve door het eten van te veel vleesproducten ook ontstaan door overmatige suikerconsumptie. Overbodige brandstof wordt in het lichaam namelijk opgeslagen in de vorm van vet.

Onverzadigde vetzuren omega-3, omega-6 en omega-9

Vetzuren bevatten veel koolhydraten. Koolhydraten spelen in je lichaam een rol bij de aanmaak van energie. Daarnaast hebben vetzuren tal van goede eigenschappen. Hieronder een aantal kenmerken van de belangrijkste onverzadigde vetzuren:

1. Omega-3
   Omega-3 is onder te verdelen in ALA , EPA) en DHA. Alfa-linoleenzuur (ALA) helpt het cholesterolniveau gezond te houden. De vetzuren DHA en EPA zijn goed voor onder andere de hartfunctie en de bloeddruk. DHA is daarnaast nog goed voor het gezichtsvermogen en het is een bouwstof voor de hersenen. De inname van DHA door zwangere vrouwen en moeders, draagt bij tot een goede ontwikkeling van de ogen en hersenen van de foetus en bij zuigelingen die borstvoeding krijgen.
2. Omega-6
   Linolzuur en gamma-linoleenzuur zijn vormen van omega-6. Alfa-linoleenzuur werkt goed voor het reguleren van de cholesterolspiegel.
3. Omega-9
   Het belangrijkste omega-9 vetzuur is oliezuur. Ook oliezuur draagt bij tot de instandhouding van normale cholesterolgehalten in het bloed.

Vet is een macronutriënt waar we naast koolhydraten en eiwitten voldoende van nodig hebben. In een gezond dieet haal je minimaal 20 procent en maximaal 40 procent van je energiebehoefte uit vet. De overige percentages haal je uit eiwitten en koolhydraten en het is belangrijk hier een goede balans in te vinden. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vet is voor vrouwen 80 gram en voor mannen 100 gram.

We zijn in staat om niet-essentiële vetzuren zelf te produceren, maar essentiële vetzuren moeten we uit onze voeding halen. Dan hebben we het over de omega-3 en -6 vetzuren. Ons lichaam is wel zelf in staat om omega-9 aan te maken. Daarnaast gebruiken we veel olijfolie. Olijfolie is een hoogwaardige bron van omega-9. Omega-9 vetzuren zijn ook vaak verwerkt in een omega 3-6-9 supplement. Essentiële vetzuren vind je voornamelijk terug in plantaardige bronnen. Denk hierbij aan noten, zaden, avocado en olijfolie. Vis en schaaldieren vormen hierop een uitzondering; deze voedingsmiddelen bevatten een aanzienlijke hoeveelheid omega-3 vetten.

Voeding rijk aan vetzuren

• EPA (omega-3): zeewier, algen, schaal- en schelpdieren en vette vissoorten zoals makreel, zalm, haring en sardines en forel
• DHA (omega-3): schaal- en schelpdieren en vette vissoorten zoals makreel, zalm, haring en sardines en forel
• Alfa-linoleenzuur (omega-3): avocado’s, noten (vooral walnoten), koolzaadolie, zeewier en zaden (zoals chiazaad en lijnzaad)
• Omega-6: Koolzaadolie, granen, sojabonen, zonnebloempitten, pinda’s en halvarine/margarine, olie uit zaden van bijvoorbeeld de teunisbloem
• Omega-9: olijfolie, noten, pinda’s, sesamzaad, pijnboompitten, avocado’s en makreel

Krijg je te veel verzadigd vet binnen?

We krijgen vaak wel te veel verzadigde vetten binnen via onze voeding. Verzadigde vetzuren zitten vooral in dierlijke producten, zoals vlees, volle melkproducten, roomboter en kaas (48+). Wist je dat de Gezondheidsraad adviseert om niet meer dan 10 procent van je dagelijkse energie uit verzadigde vetten te halen? Dit is ongeveer 20 gram per dag. Een plak volle kaas bevat al gauw ongeveer 6 gram aan verzadigd vet. In onderzoeken is aangetoond dat het eten van veel verzadigd vet het ‘slechte’ LDL-cholesterol in het bloed verhoogt. Zie hiervoor ook mijn vorige blog. Een te hoog cholesterolgehalte kan de kans op hart- en vaatziekten vergroten. Het vervangen van verzadigde voor onverzadigde vetzuren is dus zeker geen overbodige luxe in onze huidige leefstijl.

Wat is de juiste vetzuurbalans?

Onze voeding bevat veel omega-6. Omega-6 wordt als smaakmaker vaak aan bewerkte voedingsmiddelen en kant-en-klaarmaaltijden toegevoegd in de vorm van sojalecithine of palmolie. Daardoor is de verhouding vaak niet ideaal. Door voor voldoende omega-3 uit voeding of een supplement te halen is het mogelijk de juiste verhouding te bereiken. Over de juiste verhouding tussen omega-3 en 6 vetzuren is nog veel discussie, maar deze hoort tussen de 1:3 en 1:5 te zijn. Op dit moment is de verhouding bij veel mensen vaak 1:20, maar soms zelf nog hoger… Werk aan de winkel dus!

Waar moet je op letten als je besluit toch voor een supplement te kiezen?

Als je bovenstaande leest wordt duidelijk dat het suppleren van onverzadigde vetzuren een goede aanvulling kan zijn op je standaard eetpatroon. Maar waar moet je dan op letten?

• De kwaliteit van vetzuren wordt bepaald door de wijze waarop de olie is gewonnen. Hoogwaardige vetzuren worden gewonnen via koude persing. Wanneer je onverzadigde vetten chemisch bewerkt of te hoog verhit, ontstaan er transvetten. Transvetten hebben een negatief effect op het cholesterol en je gezondheid. Zelfs nog meer dan verzadigde vetten. Ook gaan bij verhitting veel van de werkzame stoffen verloren. 
• Wist je dat de verpakking ook invloed heeft op de kwaliteit van het supplement? Een donkere verpakking laat veel minder licht door. Vetten en oliën worden minder van kwaliteit (ook wel ranzig genoemd) door licht en zuurstof.
• Daarnaast is het belangrijk dat er extra Vitamine E aan het supplement is toegevoegd (ter bescherming tegen oxidatie van de vetten). 
• Een visolie supplement dient minstens 500 MG EPA en DHA te bevatten. Lagere doseringen zijn stukken minder effectief. Let op de verpakking niet alleen op de totale hoeveelheid omega-3, maar ook op de verhouding EPA en DHA. 
• Wanneer je liever geen visolie slikt, kan je de vetzuren ook via algenolie innemen. Een algenolie met alleen DHA is dan prima, omdat het lichaam dit vetzuur zelf kan omzetten in EPA.

Waarom kiezen voor Orthomoleculaire Therapie?

Orthomoleculaire geneeskunde is gebaseerd op het herstellen en stimuleren van de eigen geneeskracht van jouw lichaam, door te zorgen voor optimale beschikbaarheid van voedingsstoffen en nutriënten die voor de herstelprocessen nodig zijn en om ook op langere termijn goed te kunnen functioneren.

Advisering & verkoop van supplementen o.a.

Supplementen die de therapie ondersteunen