De invloed van neurotransmitters op jouw slaap
Slaap en jouw bioritme
Een paar van mijn vriendinnen (en ik zelf ook geregeld) kampen nog wel eens met slaapproblemen. Of het nu om het inslapen of doorslapen gaat, slapen blijft een ding ;) En dat terwijl slaap ontzettend belangrijk is. In dit blog lees je meer over de functie van slaap, jouw bioritme, de slaapcyclus en oorzaken en oplossingen bij slaapproblemen.
Welke functie heeft slaap?
Slaap is een van de beste medicijnen waarover wij beschikken. Zonder goede nachtrust, geen herstel. Je lichaam komt in een staat van uiterste alertheid en het maakt meer stresshormoon zoals cortisol aan. Ook stimuleert te weinig slaap allerlei ontstekingsbevordende stoffen. Op langere termijn kan dit tot veel klachten leiden, zoals osteoporose (botontkalking, of eigenlijk bot demineralisatie), diabetes of hart- en vaatziekten. Tijdens onze slaap zou het lichaam dus tot rust moeten komen. De informatie die je overdag hebt opgedaan, wordt verwerkt door te slapen. Ook ontspannen de spieren zich en zul je rustiger ademhalen. Je bewustzijn is verlaagd doordat er vrijwel geen prikkels van buitenaf zijn. Een goede nachtrust brengt het lichaam weer in balans en er is sprake van herstel. De behoefte aan slaap wordt geregeld door het stofje melatonine.
Bioritme
Als mens zijn we onderhevig aan verschillende ritmes. Misschien heb je wel eens gemerkt dat je wisselend reageert op verschillende tijden en seizoenen. In de winter heb je een andere behoefte aan slaap en heb je mogelijk ook een ander werktempo dan in de zomer. Sommige dingen kan je wellicht makkelijker in de ochtend en andere dingen beter in de avond. Deze dagelijkse ritmes, die best veel van ons gedrag beïnvloeden, worden circadiaanse ritmes genoemd. ‘Circa’ staat voor dag en ‘dies’. betekent dag. De term biologische klok ken je mogelijk al langer, maar we weten nu ook waar die klok zit. Bij mensen bevindt deze ‘master clock’ zich in de hypothalamus. Het regelt de coördinatie van alle ritmes in ons lichaam. Het zorgt ervoor dat alle processen in ons lichaam goed op elkaar zijn afgestemd. Het biologisch ritme is onderdanig aan fysiologische en hormonale schommelingen gedurende de dag. Er kan dus ook sprake zijn van een verstoord bioritme. Met behulp van een goede multivitamine die is afgestemd op de dag- en nachtbehoefte ondersteun je jouw biologische klok. De dag tablet zorgt ervoor dat je overdag alert en energiek bent, de nacht tablet ondersteunt je om ’s nachts goed uit te kunnen rusten en weer op te laden.
Slaapcyclus
Onze slaapcyclus kunnen we in 5 fasen verdelen. Gemiddeld doorlopen we een hele cyclus (bestaande uit deze 5 fasen) 4 tot 5 keer. De verschillende fasen onderscheiden zich van elkaar op basis van hersenactiviteit en oogbewegingen. Ik neem je graag mee in de 5 verschillende fasen om wat meer inzicht te krijgen.
Fase 1 (NREM1) (wat staat voor Non Rapid Eye Movement)
Dit is de fase van overgang tussen waker zijn en slapen. De ogen worden zwaarder (je kent het wel) en de oogbeweging vertraagt. Daarnaast neemt de hersenactiviteit langzaam maar zeker af zodat je uiteindelijk in slaap valt. De meeste mensen met een normale slaap blijven ongeveer vijf minuten in deze fase.
Fase 2 (NREM2)
In deze fase is er sprake van een lichte slaap en begint je echte slaap. Je lichaam ontspant zich meer dan in de 1e fase. In deze fase kan je nog gewekt worden, maar al minder makkelijk als in de 1e fase. Deze fase duurt gemiddeld 45 minuten.
Fase 3 (NREM3)
In deze fase ga je van lichte slaap naar diepe slaap. De ademhaling en hartslag worden regelmatig en de spieren zijn inmiddels helemaal ontspannen. Deze fase duurt 3 tot 8 minuten.
Fase 4 (NREM4)
In deze 4e fase van is er sprake van echt diepe slaap. Je lichaam heeft een verlaagde ademhaling en hartritme. Er vindt fysiek herstel plaats tijdens deze fase die gemiddeld 15 tot 18 minuten duurt.
Fase 5 (REM slaap)
Deze laatste fase heet de REM slaap: Rapid Eye Movement. In deze fase droom je en wordt alle informatie van de dag verwerkt. Er is sprake van snelle oogbewegingen en ook een hoge hersenactiviteit. Lichamelijk gebeurt er dus veel. Deze fase kost dan ook energie. Deze fase duurt gemiddeld 18 tot 24 minuten. Hierna ontwaak je bewust of onbewust en begint jouw volgende slaapcyclus.
Oorzaken slaapproblemen
- Medicijnen: Sommige medicijnen kunnen de nachtrust verstoren. Je kan hierbij denken aan anti-depressiva, slaapmiddelen of afweerremmers.
- Koffie: Het kost je lichaam 3-7 uur om de helft van de cafeïne uit een kop koffie af te breken.
- Alcohol: Alcohol heeft een stimulerend effect op de afgifte en aanmaak van dopamine. Hierdoor slaap je minder goed.
- Magnesiumtekort: Magnesiumwaardes hebben invloed op onze slaapcyclus. Hoe slechter je slaapt, hoe lager het magnesiumgehalte in je bloed vaak is.
- Hormonaal: Elke verschuiving in de geslachtshormonen (oestrogeen, progesteron en testosteron) kan jouw nachtrust verstoren.
Wat kan je doen om goed te slapen?
- Zorg dat de slaapkamer de juiste temperatuur heeft. Niet te koud en ook niet te warm. Tussen de 16-18 graden is ideaal.
- Beperk het gebruik van alcohol, koffie en sigaretten in de avond.
- Probeer op vaste tijden op te staan en naar bed te gaan.
- Door (overdag) regelmatig te sporten/bewegen zul je merken dat inslapen en doorslapen beter gaat.
- Zorg dat het donker is in de kamer. Je hersenen krijgen dan het seintje om met de slaapcyclus te beginnen (mede door aanmaak van melatonine).
- Als je ’s nachts dan toch moet opstaan, zorg dan dat je minimaal wordt blootgesteld aan licht. Een nachtlampje kan hierbij helpen.
- Zuurstof! Zet altijd een raam open ’s nachts zodat er voldoende toevoer van zuurstof is. Overigens kan je ook speciale CO2-planten kopen die veel zuurstof afgeven. Staat ook nog eens mooi!
- En zorg voor voldoende serotonine en voldoende melatonine.
Serotonine is de voorloper van melatonine. Het blijkt een cruciale rol te spelen in de regulatie van slaap, stemming (het wordt ook wel het gelukshormoon genoemd), ontstekingsprocessen (het voorkomen ervan) en andere lichaamsfuncties. Mocht blijken dat je minder serotonine aanmaakt, kan de juiste voeding of suppletie veel uitkomst bieden.
Wil je inzicht in jouw eigen serotonine niveau en andere neurotransmitters, plan dan gerust een afspraak.
Welterusten ;)
Advisering & verkoop van supplementen o.a.
Supplementen die de therapie ondersteunen